با گذشت زمان و پیشرفت علم و تکنولوژی، محصولات زیادی روانه بازار شدند و بین شرکتها مختلف، رقابت درگرفت. در این رقابت کسی پیروز میشد که بتواند محصولات خود را بیشتر بفروشد که این موضوع، نیازمند ارائه و معرفی درست آن بود. به همین دلیل، مفهومی به نام بازاریابی ایجاد شد. با گذشت زمان، بازاریابی سنتی، جای خود را به انواع بازاریابی ذیگر داد و این حیطه، گسترش پیدا کرد. بازاریابی به فعالیت هایی اطلاق می شود که یک شرکت برای ترویج خرید یا فروش یک محصول یا خدمات انجام می دهد. استراتژی های بازاریابی شامل تبلیغات، فروش و ارائه محصولات به مصرف کنندگان یا سایر مشاغل است. برخی از بازاریابی ها توسط شرکت های وابسته به نمایندگی از یک شرکت انجام می شود.
بازاریابی یا Marketing چیست؟
در این حیطه، تلاش میشود که ارتباطی بین ارزش محصول و مشتری ایجاد شود تا مشتری ترغیب به خرید و یا استفاده از آن محصول شود و به همین دلیل، به آن هنر فروش نیز میگویند اما فروش، قسمت کوچکی از بازاریابی میباشد. در لغت، این کلمه به معنای برطرف کردن نیاز مصرف کنندگان از طریق فراهم کردن یک کالا خاص میباشد. در واقع در این حیطه سعی میشود تا خواسته مشتریان سنجیده شود و سپس متناسب با آن خواسته، شرکت محصولی را ارائه دهد. به همین دلیل در مقدمه بیان شد که بازاریابی، دچار تغییرات شده است و اغلب با استفاده از استراتژی بازاریابی اینترنتی این کار انجام میشود.
در این حیطه سعی میشود تا محصول مورد نیاز مشتری، در زمان و مکان مناسب، برای او ارائه شود و مشتری نیز از وجود این محصول آگاه شود که این کار باعث میشود تا تعداد سفارشها و فروش محصولات در آینده افزایش پیدا کند و بین توانایی شرکتها تولید کننده محصول و نیازها مشتری، تعادل برقرار نماید.
علاوه بر تعریفها ارائه شده در مورد بازاریابی تعریفهایی دیگری نیز هستند که به آنها اشاره میکنیم. این حیطه، نوعی علم است که فرد بازاریاب، باید بتواند در راستای به دست آوردن سود، نیازها یک بازار را برطرف کند. در پایان کتاب عصر بازاریابی که توسط سرجیو زیمن نوشته شده است، این حیطه را به این صورت تعریف میکند که این موضوع، شامل برنامهها، تبلیغات و غیره است که مردم را متقاعد میکند که از یک محصول استفاده کنند؛ بنابراین، برای هر محصول، بهترین تکنیک و فروش بازاریابی به صورتی جدا تعریف شده است. حال که با مفهوم این حیطه آشنا شدیم، بهتر است موارد دیگری از آن را بررسی نماییم.
Marketing refers to activities a company undertakes to promote the buying or selling of a product or service. Marketing includes advertising, selling, and delivering products to consumers or other businesses.
انواع بازاریابی کدام اند؟
با توجه به اهمیت و گسترشی که بازاریابی پیدا کرده است، انواع مختلفی از آن ایجاد وجود دارد. هر بازاریاب، باید با توجه به نیازها خود، یکی از آنها را انتخاب کند و در کار خود از آنها بهره ببرد. در ادامه، برخی از آنها را معرفی خواهیم کرد.
- بازاریابی سببی
در این نوع، شرکت و مشتری به دنبال یک هدف هستند که این هدف، برای هر دو آنها دارای اهمیت است؛ بنابراین بازاریاب باید بداند که چه چیزی برای سازمان و یا شرکت اهمیت دارد و در این دنیا، به دنبال چه چیزی میباشد. در این بازاریابی میتوان از ابزار بازاریابی دیجیتال نیز استفاده کرد و تغییر شعار شرکت و یا هدف آن، به کسب سود بالایی رسید.
- بازاریابی مجاورتی
در این نوع، باید با استفاده از ابزار ارتباطی جمعی مانند بلوتوث و یا وای فای استفاده کرد و به افرادی که در نزدیکی قرار دارند، محصول و یا خدمات خود را ارائه داد. مثلاً با ورود به یک نمایشگاه خاص، به شما گفته میشود که بلوتوث خود را فعال نمایید و از برنامهها آنها استفاده کنید که این خود نوعی بازاریابی است. از دیگر ساز و کارهایی که در این بازاریابی مجاورتی استفاده میشود گلوری است که در آن به افراد تا شعاع مشخص، پیامک ارسال میکند.
- بازاریابی رابطهای
در برخی از شرکتها از تبلیغات استفاده نمیشود و به جای آن، به رابطه با خود با مشتریان تمرکز میکنند تا بتوانند مشتریان خاص خود را بیابند. این مشتریان اغلب به دلیل علاقه به یک برند خاص و شرکت مربوطه خرید میکنند و نه به دلیل نیازشان. این نوع، اغلب با بازاریابی برندینگ انجام میشود.
- بازاریابی تراکنشی
یکی از مهمترین چالشها برای کسب و کار، کسب درآمد است که برای فروشگاهها آنلاین حائز اهمیت است که بازاریابی و فروش آنلاین است که به طور مداوم، محصولات با حجم بالا ارائه میشوند. در این نوع از بازاریابی از روشها مختلف مانند کد تخفیف، کوپن تخفیف و غیره استفاده میشود.
- بازاریابی کمیابی
بازاریابی کمیابی، نوعی بازاریابی اینترنتی محصولات است که در آن، نوعی تبلیغات را انجام میدهند که محصول رو به اتمام است و یا تعداد محدودی از آن وجود دارد و غیره. این کار باعث میشود مشتری ترغیب به خرید شود و از آن بهره ببرد.
علاوه بر موارد نام برده شده، بازاریابیها دیگری نیز وجود دارند که به شامل بازاریابی نقل قولی، بازار یابی فراخوانی، بازاریابی ویروسی، بازاریابی پنهانی، بازاریابی گوناگونی و غیره میباشد.
چرا بازاریابی دارای اهمیت میباشد؟
بازاریابی یکی از مهمترین کارهایی است که هر کسب و کار باید آن را انجام دهد تا بتواند به موفقیت دست یابد. بنابر ۶ دلیل، بازاریابی از اهمیت برخوردار است که شامل موارد زیر میباشد:
- اطلاع رسانی
این حیطه، کمک میکند که اطلاعات مختلفی از محصول، در اختیار مشتریان قرار بگیرد و از این طریق، محصول معرفی گردد. از طرفی، به برندها کمک میکند که شناخته شوند.
- شناخت مشتری
یک بازاریاب، میتواند با استفاده از علوم این حیطه، به درک برسد که مشتری او به چه چیزی نیاز دارد. سپس شرکت مورد نظر، از طریق این اطلاعات، محصولاتی را تولید میکند که بتواند مشتریان زیادی را به خود جذب کند.
- افزایش فروش
یکی دیگر از مزیتهایی که بازاریابی دارد، افزایش فروش میباشد. در این روش از ابزارها مختلفی استفاده میشود تا با استفاده از آن، محصولات به دیگران معرفی شود. با توجه به استفاده اغلب افراد از شبکهها اجتماعی، انواع بازاریابی شبکهها اجتماعی انجام میشود و به راحتی میتوان مشتری را متقاعد کرد که خرید خود را انجام دهد که این موضوع، باعث افزایش فروش میشود.
- جذب مشتری
مشتریان برای اینکه به یک شرکت اعتماد کنند، نیاز دارند تا آن شرکت و محصولات آن را بشناسند. این کار علاوه بر اعتماد، به آنها این حس را میدهد که آنها برای شرکت اهمیت دارند؛ بنابراین در بازاریابی این کار انجام میشود. از طرفی، با توجه به خدمات بازاریابی و فروش که توسط شرکت مربوطه ارائه شده است، میتواند آنها را به خرید بیشتر و یا ارائه نظرات خود در مورد محصول جدید بیشتر جذب کند.
- ایجاد رقابت
بازاریاب، با معرفی یک محصول، در واقع اعلام حضور یک شرکت خاص در یک زمینه خاص را انجام میدهد؛ بنابراین، دیگر شرکتها تولید کننده متوجه میشوند که دارای رقیب جدیدی هستند و بر رقابت موجود در بازار افزوده شده است؛ بنابراین در این رقابت کسی میتواند پیروز شود که از جنبهها مختلف بازاریابی مانند بازاریابی دیجیتال برای افزایش فروش و بازاریابی سئو بهره ببرد.
- برندینگ یا برند سازی
بازاریابها تلاشش میکنند تا برند جدیدی را تولید کنند. این برند، میتواند بازار را در دست بگیرد و شرکت به سود زیادی برسد.
خصوصیت استراتژی بازاریابی چیست؟
در این حیطه سه اصل اساسی وجود دارد که شامل تاکتیک، تکنیک و استراتژی میباشد. یک بازاریاب باید بر سه اصل تسلط داشته باشد تا بتواند کار خود را به خوبی انجام دهد.
اولین مورد استراتژی میباشد. اگر استراتژی به خوبی تعریف شده باشد میتواند نیازها مشتری را به خوبی شناسایی کند و آنها را در راستای کسب سود برآورده سازد؛ اما اغلب شرکتها از این موضوع غافل هستند و فقط به دنبال فروش محصولات خود در بازاریابی میباشند اما اگر به درستی برند سازی کنند و ارتباط خود را با مشتریانشان بهبود ببخشند، میتوانند از نتایج مفید آن بهرهمند شوند.
مورد دیگری که بازاریابها باید به آن توجه کنند، تاکتیک است. تاکتیک به مجموعه روشهایی گفته میشود که میتواند یک کالا را در جامعه ترویج کند و موقعیت آن را دارای ثبات کند که این موضوع، به افزایش سود منجر میشود. این تاکتیک تبلیغات اگر به درستی انجام شود، میتواند رضایت مشتری را جلب کند. این تاکتیکها بر اساس منابع محدود و با هدف اثربخشی حداکثر تعریف میشوند بنابراین در بازاریابی از اهمیت ویژهای برخوردار هستند.
تکنیک به مجموعه روشها و حالتهایی گفته میشود که تاکتیکها مختلف با روشها گوناگون، به یک هدف مشخص دست پیدا کنند. در واقع بازاریاب با استفاده از تکنیک، تاکتیکهایی را انتخاب میکند که این تاکتیکها متناسب با نیازها و منابع میباشند. به دلیل گسترده بودن این کار، تکنیکها مختلفی وجود دارد که میتوان از آنها بهره گرفت و در راه رسیدن به هدف از آنها استفاده کرد.
نسلهای بازاریابی
بازاریابی مانند هر موضوع دیگر، در بازه زمان رشد داشته است و در دارای نسلها مختلفی میباشد. این نسلها رفته رفته کامل شدند و توانستند این مجموعه که امروزه ما در حال مشاهده آن هستیم را تشکیل دهند. در این موضوع، سه نسل وجود دارد که به شرح زیر میباشد:
- نسل اول مربوط به تولید
افراد صاحب نظر در این حیطه معتقد هستند که در سالها قبل از ۱۹۷۰ از روشی استفاده میشد که امروزه منسوخ شده است و اگر کسی به سمت آن برود، شکست را تجربه خواهد کرد. در این روش، محصول تولید میشود و سپس وارد بازار میشوند و پس از وارد شدن، بازاریابان تلاش میکنند تا این محصولات را به فروش برسانند.
- نسل دوم مربوط به تحقیق و تولید
در نسل دوم بازاریابان از روشی جدید برای بازاریابی خود استفاده کردند. در این نسل، بازاریابان باید قبل از تولید محصول، به نیازها مشتریان آگاه شوند و سپس متناسب با این نیازها، محصول جدید را تولید کنند و آن را در بازار عرضه نمایند تا در اختیار مشتریان قرار بگیرد؛ اما این نسل نیز در سال ۱۹۹۰ منسوخ شد و امروزه از آن استفاده نمیشود.
- نسل سوم مربوط به تحقیق، تولید و ارتباط دائمی با مشتری و تأثیر گذاری بر روی او برای فروش محصولات
در این نسل، بازاریابها متوجه شدند که برای فروش محصولات خود و کسب سود، نیازمند همراهی مصرف کنندگان خود هستند که این مصرف کنندگان، برای همراه بودن، نیاز به یکسری از خدمات دارند که خدمات پس از فروش نام گذاری شده است. به همین دلیل، مدیران در بازاریابی تلاش میکنند تا پس از فروش محصول به مصرف کنندگان خود در ارتباط باشند و نیازها آنها را حین مصرف، برآورده سازند. با این نسل، این زمینه وارد عرصه جدیدی شد که روح انسان را نیز شامل میشد و به مصرف کنندگان فقط به چشم یک سودآورنده نگاه نشد. به همین دلیل در این نسل، بیشتر بازاریابان به مصرف کننده توجه نمودند و از این طریق، توانستند محصولات زیادی را به فروش برسانند.
برای ارزیابی راندمان یک بازاریابی، چه روشهایی وجود دارد؟
فعالیت بازاریابی، مانند دیگر فعالیتها نیازمند ارزیابی میباشد. بازاریابها برای ارزیابی خود و دیگر بازاریابها ۴ شاخصه را ارزیابی میکنند که شامل موارد متعددی میباشد. اولین نکتهای که در نظر گرفته میشود جامعه هدف است. بازاریاب باید در نظر بگیرد که چه جامعهای فعالیتها او را مشاهده میکند. نکته بعدی، اهداف پیشرو میباشد؛ یعنی باید مسیرها مختلف برای بازاریابی را متناسب با هدف انتخاب شوند و سپس این مسیر مورد ارزیابی قرار بگیرد که آیا این مسیر توانست بازاریاب را به هدف برساند و یا او برای رسیدن به هدف خود، به مسیر دیگری نیاز دارد.
روش دیگر، تعیین ریز شاخصهای اندازهگیری میباشد به طوری که عملکرد بازاریابی باید به گونهای باشد که بتوان آن را اندازه گیری کرد و فعالیتی که قابلیت اندازهگیری نداشته باشد، نمیتواند بهینه سازی در مورد آن صورت بگیرد؛ و روش آخر، اندازهگیری جنس خروجی میباشد. باید در این راه مطمئن شد که مشتریانی که از طریق بازاریابی و تبلیغات جذب شده اند، در حال انجام دادن کاری هستند که کسب و کار از آنها میخواهد که آن را انجام دهند.
اشتباهات رایج در بازاریابی چیست؟
بازاریابها مانند بقیه انسانها، دچار خطا و اشتباه میشوند و در این زمینه، اغلب اشتباهات شبیه به هم میباشند؛ بنابراین در این قسمت قصد داریم تا شما را با اشتباهات رایج در بازاریابی آشنا کنیم تا شما بتوانید با آنها آشنا شوید و دچار این اشتباهات نشوید. این اشتباهات شامل موارد زیر میباشد:
مخاطبین هدف خود را به گونهای اشتباه تشخیص دهید و در شناخت آنها دچار اشتباه شوید.
اولین قدم در هر نوع بازاریابی، تشخیص و شناخت مخاطبین میباشد؛ بنابراین اگر بازاریاب نداند که مخاطبینش، شامل چه طیفی از افراد هستند و با در شناخت آنها دچار مشکل شود، نمیتواند یک استراتژی بلند مدت را ایجاد نماید؛ بنابراین باید با استفاده از روشها مختلف، مخاطبین خود را شناسایی کند و متناسب با مخاطبین، محصولات را تولید و عرضه نماید تا بتواند سود کافی را کسب کند.
از بازاریابی درست و تاثیرگذار در کانالی غلط استفاده شود.
انتخاب کانال صحیح در این حیطه بسیار اهمیت دارد. در واقع هر بازاریابی در هر کانالی نمیتواند مؤثر باشد و برای هر روش، باید کانال مخصوصی پیدا شود که این کانال متناسب با جامعه هدف، نوع کسب و کار، نوع محصولات و خدمات و غیره انتخاب شود؛ بنابراین هر کسب و کار، روشی خاص دارد که بازاریابها باید از آن استفاده شوند.
نتیجه گرفتن یک شبه
یکی دیگر از اشتباهات بازاریابها و مشتریان آنها این است که انتظار دارند کارهایی که در این زمینه انجام دادهاند، سریعاً پاسخ دهد و تأثیر آن آنی باشد. این تفکر، تفکری اشتباه میباشد که تقریباً عملی شدن غیرممکن است. هر عملی که برای بازاریابی استفاده میشود، به زمان مشخصی نیاز دارد تا بتواند نتایج خود را نمایش دهد. این موضوع در مورد برندها معروف نیز صادق است و زمان زیادی نیاز است تا یک فرد را از مشتری گذری، به مشتری دائمی تبدیل کرد.
استفاده نکردن از ابزارها آنالیز عملکرد در بازاریابیها مختلف
یکی دیگر از اشتباهاتی که وجود دارد این است که بازاریابها از ابزارها آنالیز استفاده نمیکنند. در واقع هر بازاریاب باید عملکرد خود را تحلیل کند تا بتواند نقاط ضعف و قدرت خود را تشخیص دهد و در جهات اصلاح خود گام بردارد در غیر این صورت، نمیتواند به موفقیت دست یابد؛ بنابراین این دسته از افراد، باید از ابزارها آنالیز استفاده کنند.
میان افراد تأثیر گذار و انتظارات برند، ناسازگاری وجود داشته باشد.
یکی دیگر از مشکلاتی که در بازاریابی وجود دارد، ناسازگاری میان انتظارات برندینگ و افراد تاثیرگذار میباشد. در ابتدا راه، برند باید انتظارات خود را مشخص کند تا بازاریاب و یا فرد تأثیر گذار دیگر، بتواند متناسب با این انتظارات، مسیر را طراحی کند و مسیر طراحی شده را به گونهای مؤثر بپیماید.
برخی از بازاریابها به دلیل یک بار شکست، بازاریابی را کنار میگذارند.
در این حرفه، اگر بازاریاب یکبار با شکست موفق نشد، نباید آن را کنار بگذارد و دیگر به سراغ این حرفه نرود. در واقع شکست در این مسیر، تجربه و ابزاری است که میتواند بهره ببرد و از آنها در مسیر خود استفاده کند.
توجه نکردن به call to Action
یکی از پرسشهایی که در این زمینه مطرح است این است که مخاطب در قبال در ازای بازاریابی تاثیرگذار شما، باید چه کاری را انجام دهد؟ اگر به این پرسش درست پاسخ داده نشود، شکست برای بازاریاب حتمی خواهد بود.
عدم توجه به عملکرد رقبا
یکی دیگر از نکاتی که باعث شکست میشود این است که به عملکرد رقبایتان توجه نکنید. شما در این زمینه باید بدانید که رقیب و یا رقبایتان از چه فردی برای کار خود استفاده کرده اند و شما دیگر به سراغ آن فرد نروید چراکه ممکن است از این طریق، برایتان مشکل ایجاد شود.
اشتباهات رایجی دیگری نیز در این زمینه وجود دارد که میتوان در این مورد، از مشاوره بازاریابی دیجیتال استفاده کرد. این افراد به شما کمک میکنند تا کار و عملکرد خود را اصلاح کنید و نتیجه مطلوب را به دست بیاورید.
بازاریابی وابسته چیست؟
یکی دیگر از سؤالاتی که باید در بازاریابی به آن پاسخ دهند این است که بازاریابی وابسته چیست؟ این نوع، مبتنی بر عملکرد میباشد. در واقع به بازاریاب بر اساس تعداد مشتریهایی که برای محصولات مییابد پاداش تعلق میگیرد که مبتنی بر تاجر، شبکه، مشتری و ناشر میباشد. در واقع به عملکرد بازاریاب پاداش داده میشود نه بر اساس زمانی که برای این کار صرف کرده است.
بازاریابی تجربه مشتری و سئو چیست؟
یکی دیگر از مواردی که در بازاریابی مطرح میشود، بازاریابی تجربه مشتری و سئو میباشد. این نوع، نوع خاصی از استراتژی است که در فروش نیاز مشتری و ارائه مشتری، در اولویت قرار دارد. در این نوع، اغلب به مشتری توجه میشود چراکه مشتری باعث دوام و پایداری محصول میشود و در واقع نیاز مشتری بر منافع شرکت تقدم دارد.
کلام آخر در خصوص بازاریابی و انواع آن
در بازاریابی، تلاش میشود تا تولید محصول بر اساس نیاز مشتری انجام شود. در واقع بر اساس نظرات مشتریان، محصولی ارائه میشود و این محصول، به آنها معرفی میگردد و سپس در بازار ارائه میگردد. با توجه به گسترش فضا مجازی و دیجیتال مارکتینگ، این زمینه، گسترش زیادی پیدا کرده است و شامل انواع مختلفی میشود. در واقع کسب و کارها امروزی ( چه به عنوان ارائه دهنده خدمات و چه به عنوان فروشنده کالا) بدو استفاده از این زمینه ( بازاریابی به صورت سنتی و امروزی) با شکست مواجه خواهند شد.
با گذشت زمان، نسلها مختلفی از انواع بازاریابی ارائه شد که هر کدام از آنها، با آمدن نسل بعدی از بین رفتند و نسل بعدی، کاملتر از نسل قبلی شد. نسلی که امروزه از آن بهره میبرند، نسل سوم میباشد که بر اساس تحقیق، تولید و ارتباط دائمی با مشتری میباشد. یک بازاریاب، باید هر بار عملکرد خود را بررسی کند و نقاط ضعف و قوت خود را متوجه شود که برای این کار، میتواند از ابزارها مختلفی استفاده کند. اغلب بازاریابها اشتباهات شبیهی دارند که میتوانند از طریق مشاورانی که در این زمینه فعالی دارند، متوجه شوند. امیدواریم این مطالب، بتواند در بازاریابی به شما کمک کند و مسیر شما را هموارتر بنماید.
استراتژی های بازاریابی به عنوان یک رشته شامل تمام اقداماتی است که یک شرکت برای جذب مشتریان و حفظ روابط با آنها انجام می دهد. شبکهسازی با مشتریان بالقوه یا قبلی نیز بخشی از کار است و ممکن است شامل نوشتن ایمیلهای تشکر، بازی گلف با مشتریان احتمالی، برگشت سریع تماسها و ایمیلها و ملاقات با مشتریان برای صرف قهوه یا صرف غذا باشد.در ابتدایی ترین سطح، بازاریابی به دنبال تطبیق محصولات و خدمات یک شرکت با مشتریانی است که می خواهند به آن محصولات دسترسی داشته باشند. تطبیق محصولات با مشتریان در نهایت سودآوری را تضمین می کند.
سوالات متداول
بازاریابی به چه معنا میباشد؟
بازاریابی، به معنای تحقیق درباره نیازها مشتری است که از طریق این نیازها، بتوان کالا و خدمات جدیدی را تولید نمود و آن خدمت یا محصول را به مشتریان دیگر نیز معرفی کرد تا بتوانند از آن استفاده کنند. در تعریف امروزی بازاریابی، ارتباط بین مشتری و ارائه دهنده محصول، باید پس از خرید نیز حفظ شود.
دلیل اهمیت بازاریابی چیست؟
بازاریابی اهمیت دارد چراکه میتواند باعث افزایش مشتری و شناخت او، جذب مشتری و برند سازی میشود که بسیار اهمیت دارد.
اشتباهات رایج در بازاریابی چیست؟
مهمترین اشتباهات رایج در بازاریابی عدم توجه به رقبا و استفاده نکردن از ابزارها آنالیز میباشد. موارد دیگری نیز وجود دارد که در متن به آن اشاره شده است.